विषादीको प्रयोग गरेर खेतीपाती गर्ने परिपाटीले स्वास्थ्य र वातावरणमा गम्भीर असर पुर्याउँछ। यसलाई अन्त्य गर्नका लागि विभिन्न उपायहरू अपनाउन आवश्यक छ जसले कृषकहरूको सोच र अभ्यासलाई परिवर्तन गर्न मद्दत पुर्याउँछ। तल यसलाई अन्त्य गर्नका केही प्रभावकारी उपायहरू प्रस्तुत गरिएका छन्:
1. शिक्षा र सचेतना वृद्धि: कृषकहरूको बीचमा विषादीको हानिकारक प्रभाव र यसको विकल्पहरूको बारेमा सचेतना फैलाउन महत्त्वपूर्ण छ। यसका लागि कृषि विस्तार कार्यक्रमहरू, तालिम सत्रहरू र मीडिया अभियानहरू चलाउन सकिन्छ। कृषकलाई विषादीको अत्यधिक प्रयोगले माटोको स्वास्थ्य र स्वास्थ्यमा पर्ने असरका बारेमा जानकारी दिनु महत्त्वपूर्ण छ। यदि कृषकहरूले विषादीको विकल्पको उपयोग गर्न थाल्छन् भने, उनीहरूको सोचमा परिवर्तन आउनेछ।
2. जैविक खेतीको प्रवर्धन: विषादीको प्रयोगलाई कम गर्नका लागि जैविक कृषि प्रविधिहरूको प्रयोग बढाउन आवश्यक छ। जैविक मल, जैविक कीटनाशक र रोगविरोधी उपायहरूको प्रयोग गर्नाले विषादीको आवश्यकता घटाउन मद्दत पुर्याउँछ। यसका लागि सरकार र कृषि संस्थाहरूले जैविक खेतीको बारेमा तालिम र मार्गदर्शन प्रदान गर्नुपर्छ। साथै, जैविक खेतीको लागि प्रोत्साहन र अनुदान योजनाहरू लागू गर्नु आवश्यक छ।
3. वैकल्पिक कृषि प्रविधिहरूको अपनाइ: जैविक कीटनाशक र औषधिहरूको प्रयोग गर्नाले विषादीको प्रयोगलाई सट्टा पार्न सकिन्छ। उदाहरणका लागि, पन्छी र अन्य प्राकृतिक शत्रुहरूको प्रयोग, बैक्टीरिया र फफूंदको उपयोग र मित्र कीटनाशकको प्रयोगले कृषि उत्पादनलाई सुरक्षित बनाउन सकिन्छ। साथै, सिंचाइ र माटोको स्वास्थ्य सुधार गर्ने उपायहरूले विषादीको प्रयोग कम गर्न मद्दत पुर्याउँछ।
4. कृषकहरूको आर्थिक प्रोत्साहन: कृषकहरूले जैविक र वातावरणमैत्री कृषि पद्धतिहरू अपनाउन प्रोत्साहित गर्न आर्थिक प्रोत्साहनहरू आवश्यक छन्। सरकारले कृषकलाई यस्तो खेतीका लागि अनुदान, सस्तो ऋण र बजारको पहुँच प्रदान गर्नुपर्छ। यसले कृषकलाई विषादीको प्रयोग घटाउन र नयाँ उपायहरूको अवलम्बन गर्न प्रेरित गर्नेछ।
5. कानूनी प्रावधान र अनुगमन: विषादीको अनियन्त्रित प्रयोगलाई रोक्नका लागि कडा कानूनी प्रावधान र अनुगमन प्रणाली आवश्यक छ। सरकारले विषादीको प्रयोग र बिक्रीमा कडाइ गर्नुपर्छ। अवैध विषादीको प्रयोग र बेचाइलाई रोक्नका लागि कडा कारवाही गर्नुपर्छ। यसले कृषकहरूलाई कानूनको पालन गर्न प्रोत्साहित गर्नेछ।
6. रोजगारी र बजारको विकास: कृषकहरूको लागि विषादीको प्रयोग घटाउने उपायहरूको विकास गर्दा, उनीहरूको आर्थिक स्थिति पनि सुदृढ गर्नुपर्नेछ। यदि कृषकहरूलाई जैविक उत्पादनको राम्रो बजार र राम्रो मूल्य प्राप्त हुन्छ भने, उनीहरू विषादीको प्रयोग घटाउन चाहन्छन्। सरकारी र गैर-सरकारी संस्थाहरूले जैविक उत्पादनका लागि बजार र प्रोत्साहनहरू सिर्जना गर्न सक्नेछन्।
7. समाजको समन्वय र भागीदारी: विषादीको प्रयोगलाई नियन्त्रण गर्नका लागि समुदायका सबै सदस्यहरूको योगदान महत्त्वपूर्ण छ। सरकार, कृषि संस्थाहरू, र नागरिक समाजले मिलेर विषादीको प्रयोगमा कटौती गर्ने कार्य योजना बनाउनु आवश्यक छ। स्थानीय स्तरमा कृषि प्रोत्साहन र वातावरण संरक्षणका कार्यहरू सञ्चालन गर्न पनि महत्त्वपूर्ण भूमिका खेल्न सक्छ।
अन्ततः, विषादीको प्रयोगलाई नियन्त्रण गर्नका लागि कृषकहरूको शिक्षा र प्रशिक्षण, वैकल्पिक कृषि प्रविधिहरूको प्रयोग, कानूनी प्रावधान र आर्थिक प्रोत्साहन सबैको मिलेजुली प्रयास आवश्यक छ। विषादीको अत्यधिक प्रयोगलाई घटाउने र सुरक्षित कृषि पद्धतिहरूको प्रोत्साहन गर्दा, हामी स्वस्थ वातावरण र टिकाउ कृषि प्रणालिको निर्माण गर्न सक्नेछौं।
Comments
Post a Comment