असीको आम्दानी छैन चौरासीको खर्च
शब्दको अर्थ = कमाइ भन्दा बढी खर्च गर्नु ।
उखानलाई वाक्यमा प्रयोग गर्दा = रामले अनावश्यक रूपमा खर्च गर्न थाल्यो, बाबुले भने– "असीको आम्दानी छैन चौरासीको खर्च" नगर ।
अर्ति र ओखती धेरै चाहिदैन
शब्दको अर्थ = धेरै सल्लाह वा औषधि आवश्यक हुँदैन, थोरै भए पनि पर्याप्त हुन्छ ।
उखानलाई वाक्यमा प्रयोग गर्दा = गुरुको एक सानो सुझाव सुनेर रामले सफलता पायो, आखिर "अर्ति र ओखती धेरै चाहिदैन" भनेझैँ हो ।
अर्थ न व्यर्थ गोविन्द गाई टाउकाको औषधी नाइटोमा लाई
शब्दको अर्थ = कुनै वस्तु वा उपाय उचित ठाउँमा प्रयोग नभए अर्थहीन हुन्छ ।
उखानलाई वाक्यमा प्रयोग गर्दा = काम गर्नुपर्नेले गरेनन्, तर अयोग्य मानिसलाई जिम्मेवारी दिइयो, यो त "अर्थ न व्यर्थ गोविन्द गाई टाउकाको औषधी नाइटोमा लाई" जस्तै भयो ।
अकवरी सुनलाई कसी लाउनु पर्दैन
शब्दको अर्थ = असली वस्तु वा असली मानिसलाई प्रमाणित गर्न आवश्यक पर्दैन ।
उखानलाई वाक्यमा प्रयोग गर्दा = राम इमानदार व्यक्ति हो, उसलाई प्रमाण दिन आवश्यक छैन, किनभने "अकवरी सुनलाई कसी लाउनु पर्दैन" ।
अगुल्टोले हानेको कुकुर विजुली देखि तर्सन्छ
शब्दको अर्थ = अतीतमा नराम्रो अनुभव भोगेका व्यक्ति सानातिना कुरामा पनि डराउँछन् ।
उखानलाई वाक्यमा प्रयोग गर्दा = पहिला धोका खाएका रमेश साना कुरामा पनि डराउँछन्, "अगुल्टोले हानेको कुकुर विजुली देखि तर्सन्छ" भनेझैँ ।
अजिङ्गरको आहारा दैवले पुऱ्याउंछ
शब्दको अर्थ = भाग्यले ल्याइदिन्छ भने कसैको मेहनतको जरुरी पर्दैन ।
उखानलाई वाक्यमा प्रयोग गर्दा = मेहनत नगरिकनै केही मानिसलाई धेरै धनसम्पत्ति मिल्छ, यो त "अजिङ्गरको आहारा दैवले पुऱ्याउंछ" भनेझैं भयो ।
अति गर्नु अतिचार नगर्नु
शब्दको अर्थ = कुनै पनि कुरा हदभन्दा बढी गर्नु गलत हुन्छ ।
उखानलाई वाक्यमा प्रयोग गर्दा = रमेशले मजाक गर्दै धेरै अपमानजनक कुरा भन्यो, मैले उसलाई सम्झाएँ – "अति गर्नु अतिचार नगर्नु" ।
अनिकालमा बीउ जोगाउनु हुलमुलमा जिउ जोगाउनु
शब्दको अर्थ = कठिन परिस्थितिमा भविष्य सुरक्षित राख्न ध्यान दिनु पर्छ ।
उखानलाई वाक्यमा प्रयोग गर्दा = महामारीको समयमा हामीले राम्रोसँग बच्नुपर्छ, "अनिकालमा बीउ जोगाउनु हुलमुलमा जिउ जोगाउनु" भनेझैं ।
अनिकालका छोराछोरी नुनको फाँको मार्छन
शब्दको अर्थ = गरिबीमा साना कुरामा पनि रमाउनुपर्छ ।
उखानलाई वाक्यमा प्रयोग गर्दा = गाउँका बच्चाहरू थोरै खानेकुरामै खुसी छन्, "अनिकालका छोराछोरी नुनको फाँको मार्छन" भनेझैं ।
अन्धाको देशमा आँखा चिम्लनु लंगडाको देशमा खुट्टा उचाल्नु
शब्दको अर्थ = वातावरण अनुसार आफूलाई परिवर्तन गर्नु ।
उखानलाई वाक्यमा प्रयोग गर्दा = नयाँ ठाउँमा गइसकेपछि त्यहाँको नियमअनुसार चल्नु पर्छ, "अन्धाको देशमा आँखा चिम्लनु लंगडाको देशमा खुट्टा उचाल्नु" भनेझैं ।
अभागीलाई कहि न कहि भाग्यमानीलाई जही तही
शब्दको अर्थ = जसको भाग्य राम्रो छ, उसलाई जहाँसुकै अवसर मिल्छ ।
उखानलाई वाक्यमा प्रयोग गर्दा = रमेश जहाँ गयो, उसले राम्रो काम पायो, "अभागीलाई कहि न कहि भाग्यमानीलाई जही तही" भनेझैं ।
आँटको अगाडी ढाँटको केही लाग्दैन
शब्दको अर्थ = साहस भएमा झूट वा छलकपटको केही प्रभाव पर्दैन ।
उखानलाई वाक्यमा प्रयोग गर्दा = राम सत्यको साथमा थियो, त्यसैले झूटो आरोपले केही असर गरेन, "आँटको अगाडी ढाँटको केही लाग्दैन" ।
आउन त आइन लक्ष्मी गुहु खाएर आइन
शब्दको अर्थ = भाग्यले राम्रो अवसर ल्याउँछ तर कहिलेकाहीँ सँगै समस्या पनि ल्याउँछ ।
उखानलाई वाक्यमा प्रयोग गर्दा = रमेशले धेरै पैसा कमायो तर शान्ति गुमायो, "आउन त आइन लक्ष्मी गुहु खाएर आइन" भनेझैं ।
आङ्गको जुम्राले भन्दा सरेको जुम्राले टोक्छ
शब्दको अर्थ = आफ्ना भन्दा बाहिरबाट आएका मानिसले बढी नोक्सान पुर्याउँछन् ।
उखानलाई वाक्यमा प्रयोग गर्दा = आफ्नै साथीभन्दा बाहिरको दुश्मन खतरनाक हुन्छ, "आङ्गको जुम्राले भन्दा सरेको जुम्राले टोक्छ" भनेझैं ।
आज मर्यो भोली ओखती
शब्दको अर्थ = ढिलो गरिएको समाधान कुनै कामको हुँदैन ।
उखानलाई वाक्यमा प्रयोग गर्दा = बिरामी हुँदा बेलैमा उपचार नगर्दा उ बच्न सकेन, "आज मर्यो भोली ओखती" भनेझैं भयो ।
आफै त महादेव उत्तानो टाङ के देलान वर
शब्दको अर्थ = जसले आफैं आफ्नो समस्या समाधान गर्न सक्दैन, उसले अरूलाई सहयोग गर्न सक्दैन ।
उखानलाई वाक्यमा प्रयोग गर्दा = जसले आफैं पैसा छैन, उसले कसरी अरूलाई सहयोग गर्छ? "आफै त महादेव उत्तानो टाङ के देलान वर" भनेझैं भयो ।
आमाबुबाको मन छोराछोरी माथि, छोराछोरीको मन ढुंगामुढा माथि
शब्दको अर्थ = आमाबुबा जहिले पनि सन्तानको भलाइ सोच्छन्, तर छोराछोरी सधैं त्यसको कदर गर्दैनन् ।
उखानलाई वाक्यमा प्रयोग गर्दा = बाबुले धेरै माया गरे पनि छोरो अरूसँग घुम्न रुचाउँछ, "आमाबुबाको मन छोराछोरी माथि, छोराछोरीको मन ढुंगामुढा माथि" भनेझैं ।
आठ आनाको लेनदेन, रुपियाँको खानपिन
शब्दको अर्थ = सानो कुरामा झगडा गर्ने तर ठूलो कुरामा अज्ञानता देखाउने ।
उखानलाई वाक्यमा प्रयोग गर्दा = केशवले साथीलाई सानो पैसा दिएन, तर महँगो पार्टीमा धेरै खर्च गर्यो, "आठ आनाको लेनदेन, रुपियाँको खानपिन" भनेझैं भयो ।
आफु गए पुरा काम, छोरो पठाए आधा काम, अरु पठाए केही न केही
शब्दको अर्थ = आफूले गरेको काम नै राम्रो हुन्छ, अरूलाई जिम्मा लगाए अधुरो हुन सक्छ ।
उखानलाई वाक्यमा प्रयोग गर्दा = काम राम्ररी गरौं भने आफैं गर्नु पर्छ, किनकि "आफु गए पुरा काम, छोरो पठाए आधा काम, अरु पठाए केही न केही" भनेझैं हो ।
आए बाउको, गए साहुको
शब्दको अर्थ = आम्दानी भएपनि सबै खर्च भएर जान्छ ।
उखानलाई वाक्यमा प्रयोग गर्दा = रमेशले धेरै पैसा कमायो तर ऋण तिर्नेमा नै सकियो, "आए बाउको, गए साहुको" भनेझैं ।
आमाको काखमा बसी मामाको बखान
शब्दको अर्थ = जुन ठाउँमा माया र सेवा पाइन्छ, त्यहाँको कदर नगर्ने ।
उखानलाई वाक्यमा प्रयोग गर्दा = कामदारलाई मालिकले राम्रो सुविधा दिए पनि उसले अरू कम्पनीको बखान गरिरह्यो, "आमाको काखमा बसी मामाको बखान" भनेझैं भयो ।
आफ्नो आँगको भैसी नदेखु, अर्काको आँगको जुम्रा देख
शब्दको अर्थ = आफ्नो ठूलो कमजोरी नदेख्ने तर अरूको सानो कमजोरी देख्ने ।
उखानलाई वाक्यमा प्रयोग गर्दा = सन्तोष आफ्नै गल्ती हेर्दैन, तर अरूको आलोचना गरिरहन्छ, "आफ्नो आँगको भैसी नदेखु, अर्काको आँगको जुम्रा देख" भनेझैं ।
इखालु मानिस र विषालु सर्पको मात्र दुनियाँले भाउ राख्छ
शब्दको अर्थ = संसारमा जुझारु र प्रभावशाली व्यक्तिहरू मात्र सफल हुन्छन् ।
उखानलाई वाक्यमा प्रयोग गर्दा = जसले आत्मविश्वासका साथ आफ्नो काम गर्छ, उही सफल हुन्छ, "इखालु मानिस र विषालु सर्पको मात्र दुनियाँले भाउ राख्छ" भनेझैं ।
इख नभएको मान्छे र विष नभएको सर्प काम छैन
शब्दको अर्थ = साहस वा संघर्ष गर्न नसक्ने व्यक्ति जीवनमा केही गर्न सक्दैन ।
उखानलाई वाक्यमा प्रयोग गर्दा = जसले मेहनत गर्दैन, उसले केही पाउँदैन, "इख नभएको मान्छे र विष नभएको सर्प काम छैन" भनेझैं ।
इन्साफ हराए गोरखा जानु, विधा हराए काशी जानु
शब्दको अर्थ = न्यायका लागि ठिक ठाउँमा जानुपर्छ ।
उखानलाई वाक्यमा प्रयोग गर्दा = अदालतमा न्याय पाइन्छ, किनकि "इन्साफ हराए गोरखा जानु, विधा हराए काशी जानु" भनेझैं हो ।
इश्वरले दिए, बालुवा निचोरे पनि तेल आउँछ
शब्दको अर्थ = भाग्यले साथ दिए असम्भव कुराहरू पनि सम्भव हुन्छन् ।
उखानलाई वाक्यमा प्रयोग गर्दा = रामले ठूलो सफलता पायो, भाग्य राम्रो भएकाले "इश्वरले दिए, बालुवा निचोरे पनि तेल आउँछ" भनेझैं ।
इश्वरको माया, कहिं घाम त कहिं छायाँ
शब्दको अर्थ = भाग्य सबैका लागि समान हुँदैन ।
उखानलाई वाक्यमा प्रयोग गर्दा = केही मानिस धनी बन्छन्, केही गरिब नै रहन्छन्, किनकि "इश्वरको माया, कहिं घाम त कहिं छायाँ" ।
तपाईंले चाहनुभएको अनुसार, केवल ट्याग भित्र मात्र HTML कोड प्रस्तुत गरिएको छ:इखले विष खानु, विष खाएपछि मरिजानु
शब्दको अर्थ = अनावश्यक रिस, ईर्ष्या र द्वेषले आफैंलाई नोक्सान पुर्याउँछ ।
उखानलाई वाक्यमा प्रयोग गर्दा = रामले रिसले ठूलो गल्ती गर्यो र आफ्नो नै बेइज्जती भयो, "इखले विष खानु, विष खाएपछि मरिजानु" भनेझैं ।
इनार पो बेचे, पानी त बेचेको छैन नि
शब्दको अर्थ = कुनै कुराको बाहिरी भाग बिक्री भयो भने पनि मुख्य चीज बाँकी रहन्छ ।
उखानलाई वाक्यमा प्रयोग गर्दा = घर बेचिए पनि संस्कार जोगिएको छ, किनकि "इनार पो बेचे, पानी त बेचेको छैन नि" भनेझैं ।
इन्द्रको बर्सनु, आमाको पस्कनु
शब्दको अर्थ = भगवान्ले जति दिए पनि आमाले मात्र सेवा गर्छिन् ।
उखानलाई वाक्यमा प्रयोग गर्दा = भगवान्ले वर्षा गरिदिए, तर खान आमाकै भर पर्नुपर्छ, "इन्द्रको बर्सनु, आमाको पस्कनु" भनेझैं ।
इस्पातलाई पाइन चढाउनु पर्दैन
शब्दको अर्थ = असली गुण भएका वस्तुहरूलाई बाहिरी सजावटको आवश्यकता हुँदैन ।
उखानलाई वाक्यमा प्रयोग गर्दा = असली हिरा चम्काउन पर्दैन, किनकि "इस्पातलाई पाइन चढाउनु पर्दैन" ।
उक्सेको रोटी पाक्यो नभन्नु, सौतेनी पोइ आफ्नो नठान्नु
शब्दको अर्थ = आशा गरिनुपर्ने कुरा सफल हुँदैन, र पराइलाई आफ्नो ठान्नु व्यर्थ हुन्छ ।
उखानलाई वाक्यमा प्रयोग गर्दा = दाजुको व्यापारले मलाई केही फाइदा हुँदैन, "उक्सेको रोटी पाक्यो नभन्नु, सौतेनी पोइ आफ्नो नठान्नु" भनेझैं ।
उचालिएको गाँस र लागेको महिना जान कति बेर
शब्दको अर्थ = अधुरो कुराहरू छिट्टै सकिन्छन् ।
उखानलाई वाक्यमा प्रयोग गर्दा = ऋणमा लिएको पैसा छिट्टै सकियो, "उचालिएको गाँस र लागेको महिना जान कति बेर" भनेझैं ।
उचालिएको कुकुरले मृग मार्दैन
शब्दको अर्थ = अरूको भरमा बसेको व्यक्ति ठूलो सफलता हासिल गर्न सक्दैन ।
उखानलाई वाक्यमा प्रयोग गर्दा = रमेश आफ्नै मेहनत गर्नुपर्छ, किनकि "उचालिएको कुकुरले मृग मार्दैन" ।
उठ् जेठाजु/सम्धी, कुट धान – यस्ता जेठाजु/सम्धीको कत्रो मान
शब्दको अर्थ = जसले कष्ट दिन्छ, त्यस्ता व्यक्तिहरूको सम्मान गर्नु व्यर्थ हुन्छ ।
उखानलाई वाक्यमा प्रयोग गर्दा = मालिकले कामदारलाई दु:ख मात्र दिन्छ, "उठ् जेठाजु, कुट धान" भनेझैं ।
उठी सुख न बसी सुख
शब्दको अर्थ = कुनै पनि अवस्थामा पूर्ण रूपमा आनन्द पाइँदैन ।
उखानलाई वाक्यमा प्रयोग गर्दा = घरमा बस्दा पनि दु:ख, काममा जाँदा पनि दु:ख, "उठी सुख न बसी सुख" भनेझैं ।
उत्ताउलो कुकुर समसाँझै भुक्छ
शब्दको अर्थ = मूर्ख र नासो व्यक्तिहरू सधैं अनावश्यक कुरामा बोलिरहन्छन् ।
उखानलाई वाक्यमा प्रयोग गर्दा = नरेशले थाहा नभएका कुरा पनि बोलिरहन्छ, "उत्ताउलो कुकुर समसाँझै भुक्छ" भनेझैं ।
उधारो दिनु झगडाको बीउ रोप्नु
शब्दको अर्थ = अरूलाई उधारो दिनु झगडाको कारण बन्न सक्छ ।
उखानलाई वाक्यमा प्रयोग गर्दा = रामले साथीलाई उधारो दियो तर पछि पैसा फिर्ता नपाउँदा झगडा भयो, "उधारो दिनु झगडाको बीउ रोप्नु" भनेझैं ।
उधारो पाए मकवानपुरको हात्ती किन्ने, सित्तै पाए तीन माना चुक खाने
शब्दको अर्थ = मानिसले सित्तै पाएको चीजको दुरुपयोग गर्छ ।
उखानलाई वाक्यमा प्रयोग गर्दा = रमेशलाई सित्तैमा गाडी पायो, तर उसले तेल खर्च गर्न चाहेन, "उधारो पाए मकवानपुरको हात्ती किन्ने, सित्तै पाए तीन माना चुक खाने" भनेझैं ।
उनियोको हलो जुवा, फट्याङ्ग्राको गोरु
शब्दको अर्थ = असम्भव वा अनुपयुक्त कुरालाई जोड्ने प्रयास गर्नु व्यर्थ हुन्छ ।
उखानलाई वाक्यमा प्रयोग गर्दा = कमजोर विद्यार्थीलाई उच्च जिम्मेवारी दिनु "उनियोको हलो जुवा, फट्याङ्ग्राको गोरु" भनेझैं भयो ।
उल्फतको धन, फुपुको श्राद्ध
शब्दको अर्थ = पराइको भरमा गरिएको काम सफल हुँदैन ।
उखानलाई वाक्यमा प्रयोग गर्दा = अरूको पैसाले व्यापार सुरु गर्दा सफल भएन, "उल्फतको धन, फुपुको श्राद्ध" भनेझैं ।
उहाँ भने कत्रो धाक, खान लाग्यो रायोको साग
शब्दको अर्थ = सानो उपलब्धिलाई ठूलो कुरा बनाएर देखाउनु ।
उखानलाई वाक्यमा प्रयोग गर्दा = उसले एउटा सानो उपलब्धि प्राप्त गरेपछि आफूलाई ठूलो मान्न थाल्यो, "उहाँ भने कत्रो धाक, खान लाग्यो रायोको साग" भनेझैं ।
उठ जोगी फटकार छाला, जहाँ जाला उही खाला
शब्दको अर्थ = भागेर समस्या समाधान हुँदैन, जहाँ गए पनि समस्या उस्तै रहन्छ ।
उखानलाई वाक्यमा प्रयोग गर्दा = गाउँमा समस्या भइहाल्यो भनेर सहर गए, तर त्यहाँ पनि उस्तै समस्या देखियो, "उठ जोगी फटकार छाला, जहाँ जाला उही खाला" भनेझैं ।
एक स्वास्नीको पोई ब्रह्मचारी, दुई स्वास्नीको पोई कर्महारी
शब्दको अर्थ = एक पत्नी भएकाले फुर्सद हुन्छ, तर धेरै पत्नी भए जिम्मेवारी बढ्छ ।
उखानलाई वाक्यमा प्रयोग गर्दा = धेरै कामको जिम्मेवारी लिएपछि रमेशलाई धेरै तनाव भयो, "एक स्वास्नीको पोई ब्रह्मचारी, दुई स्वास्नीको पोई कर्महारी" भनेझैं ।
एउटा थाप्लोमा दुई वटा नाम्लो लाउनु
शब्दको अर्थ = एक जनाले एकै समयमा धेरै जिम्मेवारी लिनु गाह्रो हुन्छ ।
उखानलाई वाक्यमा प्रयोग गर्दा = रमेशले जागिर र व्यापार दुवै गर्न खोज्दा असफल भयो, "एउटा थाप्लोमा दुई वटा नाम्लो लाउनु" भनेझैं ।
एक जना दिक्क, दुई जना ठीक्क, तीन जना तानातान, चार जना हानाहान
शब्दको अर्थ = एक जना हुँदा एक्लोपन हुन्छ, दुई जना हुँदा मिलेर काम हुन्छ, तर धेरै भए झगडा हुन्छ ।
उखानलाई वाक्यमा प्रयोग गर्दा = समूहमा धेरै मान्छे हुँदा विवाद बढ्यो, "एक जना दिक्क, दुई जना ठीक्क, तीन जना तानातान, चार जना हानाहान" भनेझैं ।
एक ठक्करले सात बुद्धि बढाउँछ
शब्दको अर्थ = एउटा गल्तीले मानिसले धेरै कुरा सिक्छ ।
उखानलाई वाक्यमा प्रयोग गर्दा = रमेशले व्यापारमा नोक्सान व्यहोरेपछि धेरै सिक्यो, "एक ठक्करले सात बुद्धि बढाउँछ" भनेझैं ।
एक्लै खायो नर्क गयो, बाँडीचुडी खायो स्वर्ग गयो
शब्दको अर्थ = अरूसँग बाँडेर खानु नै राम्रो हो ।
उखानलाई वाक्यमा प्रयोग गर्दा = रमेशले साथीहरूसँग आफ्नो खुसी बाँड्यो, "एक्लै खायो नर्क गयो, बाँडीचुडी खायो स्वर्ग गयो" भनेझैं ।
एउटा झुठ लुकाउन सय झुठ बोल्नुपर्छ
शब्दको अर्थ = एक झुठ लुकाउन धेरै झुठ बोल्नुपर्छ, जसले झन् समस्या बढाउँछ ।
उखानलाई वाक्यमा प्रयोग गर्दा = रमेशले झुठ बोल्न थालेपछि त्यसलाई लुकाउन अरू धेरै झुठ बोल्नुपर्यो, "एउटा झुठ लुकाउन सय झुठ बोल्नुपर्छ" भनेझैं ।
एउटा दाउरा न बल्छ न उज्यालो नै दिन्छ
शब्दको अर्थ = एक्लै गर्दा कुनै काम सफल हुँदैन, समूहमा काम गर्दा मात्र राम्रो परिणाम आउँछ ।
उखानलाई वाक्यमा प्रयोग गर्दा = टिमवर्क नगरी व्यवसाय सफल हुँदैन, "एउटा दाउरा न बल्छ न उज्यालो नै दिन्छ" भनेझैं ।
एउटा आँखा के आँखा, एउटा छोरा के छोरा
शब्दको अर्थ = एक मात्र भए कमजोर हुन्छ, धेरै भए बलियो हुन्छ ।
उखानलाई वाक्यमा प्रयोग गर्दा = शिक्षामा विविधता आवश्यक छ, "एउटा आँखा के आँखा, एउटा छोरा के छोरा" भनेझैं ।
एउटाको झगडा अर्कोलाई लाभ
शब्दको अर्थ = दुई पक्षबीच विवाद हुँदा तेस्रो पक्षलाई फाइदा पुग्छ ।
उखानलाई वाक्यमा प्रयोग गर्दा = कम्पनीहरूबीचको प्रतिस्पर्धाले ग्राहकलाई फाइदा भयो, "एउटाको झगडा अर्कोलाई लाभ" भनेझैं ।
एक्लो वृहस्पति झुट्टा
शब्दको अर्थ = एक्लै बुद्धिमान भए पनि अरूले विश्वास गर्दैनन् ।
उखानलाई वाक्यमा प्रयोग गर्दा = रमेश एक्लै आफ्नो कुरा सत्य भन्दै थियो, "एक्लो वृहस्पति झुट्टा" भनेझैं ।
एक चुपले सयौं आपत्तीलाई पनि टार्छ
शब्दको अर्थ = कहिलेकाहीं मौन रहनाले धेरै समस्याबाट बच्न सकिन्छ ।
उखानलाई वाक्यमा प्रयोग गर्दा = अनावश्यक बहस नगरिकन चुप लाग्दा विवाद टर्यो, "एक चुपले सयौं आपत्तीलाई पनि टार्छ" भनेझैं ।
एक गुलेलीका मटेङ्ग्रा सबै उस्तै उस्ता
शब्दको अर्थ = एउटै स्रोतबाट आएका सबै समान हुन्छन् ।
उखानलाई वाक्यमा प्रयोग गर्दा = एउटा शिक्षकबाट सिकेका विद्यार्थीहरू उस्तै देखिन्छन्, "एक गुलेलीका मटेङ्ग्रा सबै उस्तै उस्ता" भनेझैं ।
औंलो दिंदा डुडुलो निल्ने
शब्दको अर्थ = थोरै दिएकोमा सन्तोष नगरी अझ बढी माग्ने स्वभाव ।
उखानलाई वाक्यमा प्रयोग गर्दा = सानो सहयोग गरेपछि ठुलो आशा राख्ने मानिसलाई "औंलो दिंदा डुडुलो निल्ने" भनेझैं हुन्छ ।
औलो समात्न पाएको छैन, पाखुरा समात्न खोज्ने
शब्दको अर्थ = आफ्नो सिमाभन्दा बढी महत्वाकांक्षा राख्नु ।
उखानलाई वाक्यमा प्रयोग गर्दा = सानो व्यापारमै टिक्न नसकेर ठूलो खोल्ने सोच्ने, "औलो समात्न पाएको छैन, पाखुरा समात्न खोज्ने" भनेझैं भयो ।
औलाको वास, कुलको नास
शब्दको अर्थ = परिवारमा खराब व्यक्ति परेमा सबै बर्बाद हुन्छ ।
उखानलाई वाक्यमा प्रयोग गर्दा = एकजना अनैतिक मान्छेले कम्पनीको साख बिगार्यो, "औलाको वास, कुलको नास" भनेझैं ।
अवसर चुकेपछि आँखा देखेर के काम
शब्दको अर्थ = समयमै अवसर नसमाते पछुताउनुको अर्थ छैन ।
उखानलाई वाक्यमा प्रयोग गर्दा = परीक्षामा राम्रो तयारी नगर्दा असफल भयो, "अवसर चुकेपछि आँखा देखेर के काम" भनेझैं ।
अवसर आउँछ, पर्खिदैन
शब्दको अर्थ = अवसरलाई सही समयमा प्रयोग गर्नुपर्छ, किनकि त्यो कुर्न सकिँदैन ।
उखानलाई वाक्यमा प्रयोग गर्दा = राम्रो अफर आएको बेला निर्णय नगर्दा पछि पाएको छैन, "अवसर आउँछ, पर्खिदैन" भनेझैं ।
अवसर चुकेको मानिस र हाँगाबाट खसेको बाँदरले शिर ठाडो गर्न सक्दैन
शब्दको अर्थ = अवसर गुमाएपछि आत्मविश्वास गुम्छ र पुनः उठ्न गाह्रो हुन्छ।
उखानलाई वाक्यमा प्रयोग गर्दा = रामले जागिरको राम्रो अवसर गुमायो, अब पछुताउँदै छ। "अवसर चुकेको मानिस र हाँगाबाट खसेको बाँदरले शिर ठाडो गर्न सक्दैन" भनेझैं भयो।
औंलाले नटेकी पयर जम्न सक्तैन
शब्दको अर्थ = राम्रो परिणाम प्राप्त गर्न थोरै मेहनत अनिवार्य हुन्छ।
उखानलाई वाक्यमा प्रयोग गर्दा = परीक्षा पास गर्न पढ्नैपर्छ, "औंलाले नटेकी पयर जम्न सक्तैन" भनेझैं।
औंसीमा किन्यो, पूर्णिमामा फाट्यो
शब्दको अर्थ = द्रुत निर्णय लिंदा धेरै पटक घाटा हुन सक्छ।
उखानलाई वाक्यमा प्रयोग गर्दा = हतारमा किन्नु भएकाले कपडा चाँडै फाट्यो, "औंसीमा किन्यो, पूर्णिमामा फाट्यो" भनेझैं।
औषधी र उपदेश मिठो हुन्न
शब्दको अर्थ = स्वास्थ्यका लागि औषधी, जीवनका लागि उपदेश आवश्यक हुन्छ, तर दुबै मनमोहक हुँदैनन्।
उखानलाई वाक्यमा प्रयोग गर्दा = बुबाले दिएको सल्लाह रमेशलाई मन परेन, "औषधी र उपदेश मिठो हुन्न" भनेझैं।
ओखलमा नै टाउको परेपछि मुसलसँग डराएर के गर्नु
शब्दको अर्थ = जब ठूलो समस्या आइसकेपछि डराउनुको अर्थ हुँदैन।
उखानलाई वाक्यमा प्रयोग गर्दा = परीक्षा दिनुपर्ने बेला डराउनुको के अर्थ? "ओखलमा नै टाउको परेपछि मुसलसँग डराएर के गर्नु" भनेझैं।
ओठ/ओस चाटेर तिर्खा मेटिदैन
शब्दको अर्थ = समस्या समाधान गर्न सही उपाय अपनाउनु पर्छ, न कि सतही प्रयास।
उखानलाई वाक्यमा प्रयोग गर्दा = व्यापार गर्न पैसा लगानी गर्नुपर्छ, "ओठ/ओस चाटेर तिर्खा मेटिदैन" भनेझैं।
ओरालो लागेको घाम र पखला लागेको बुढो कति बेर टिक्छ
शब्दको अर्थ = अस्ताउँदै गरेको चीज धेरै टिक्दैन।
उखानलाई वाक्यमा प्रयोग गर्दा = कमजोर सरकार धेरै समय टिक्न सक्दैन, "ओरालो लागेको घाम र पखला लागेको बुढो कति बेर टिक्छ" भनेझैं।
ओइरो अनुसारको पहिरो
शब्दको अर्थ = जस्तो परिस्थिति, त्यस्तै परिणाम।
उखानलाई वाक्यमा प्रयोग गर्दा = ठूलो भ्रष्टाचार भएपछि देशको अवस्था बिग्रियो, "ओइरो अनुसारको पहिरो" भनेझैं।
ओखलमा हात छल्न सक्नुपर्छ
शब्दको अर्थ = जस्तो काम, त्यस्तै बुद्धिमानी अपनाउनु पर्छ।
उखानलाई वाक्यमा प्रयोग गर्दा = राजनीतिमा टिक्न चालचलन बुझ्नुपर्छ, "ओखलमा हात छल्न सक्नुपर्छ" भनेझैं।
ओस उघाई घैला भरिदैन
शब्दको अर्थ = प्रयास नगरी लक्ष्य प्राप्त गर्न सकिन्न।
उखानलाई वाक्यमा प्रयोग गर्दा = केवल योजना बनाएर मात्र सफल भइँदैन, "ओस उघाई घैला भरिदैन" भनेझैं।
ओठ चल्यो, कुरा बुझ्यो
शब्दको अर्थ = अलिकति संकेत पाएपछि बुद्धिमान मानिसले कुरा बुझिहाल्छ।
उखानलाई वाक्यमा प्रयोग गर्दा = रामलाई थोरै भनेपछि नै सबै कुरा बुझियो, "ओठ चल्यो, कुरा बुझ्यो" भनेझैं।
ऋण काढेर घिउ खानु
शब्दको अर्थ = भविष्य बिग्रिने गरी विलासिता गर्नु।
उखानलाई वाक्यमा प्रयोग गर्दा = अनावश्यक रुपमा ऋण लिएर महँगो सामान किन्नु, "ऋण काढेर घिउ खानु" भनेझैं भयो।
ऋण लिंदा पनि नलिनु, दिंदा पनि नदिनु
शब्दको अर्थ = ऋण सम्बन्धले द्वन्द्व निम्त्याउँछ, त्यसैले सकेसम्म टाढा रहनु राम्रो।
उखानलाई वाक्यमा प्रयोग गर्दा = छिमेकीसँग पैसा सापटी दिनु जोखिमपूर्ण हुन्छ, "ऋण लिंदा पनि नलिनु, दिंदा पनि नदिनु" भनेझैं।
ऋण नलागे जमानी बस्नु
शब्दको अर्थ = आफैंले ऋण नलिई अरूका लागि जमानी बस्दा पनि जोखिम हुन्छ।
उखानलाई वाक्यमा प्रयोग गर्दा = साथीको ऋणको जमानी बसेर सानो झगडामा फसियो, "ऋण नलागे जमानी बस्नु" भनेझैं।
ऋण लाग्दा नडराउनु, दिन लाग्दा डराउनु
शब्दको अर्थ = ऋण लिनु सहज हुन्छ, तर तिर्नु गाह्रो।
उखानलाई वाक्यमा प्रयोग गर्दा = रमेशले सस्तो ऋण लिए तर तिर्ने बेला तनावमा छ, "ऋण लाग्दा नडराउनु, दिन लाग्दा डराउनु" भनेझैं।
कता हराइस नौनी बिलौनीमा
शब्दको अर्थ = कुनै चीज अनावश्यक कुरामा हराउनु।
उखानलाई वाक्यमा प्रयोग गर्दा = मामूली विषयमा समय खेर फालियो, "कता हराइस नौनी बिलौनीमा" भनेझैं।
कपाल भन्दा टुप्पी छोटो
शब्दको अर्थ = मुख्य कुरा भन्दा सहायक कुरा ठुलो देखिनु।
उखानलाई वाक्यमा प्रयोग गर्दा = काम भन्दा देखावटी कुरा धेरै गर्न खोज्नु, "कपाल भन्दा टुप्पी छोटो" भनेझैं।
कमिलालाई मुतको पहिरो
शब्दको अर्थ = सानो व्यक्तिलाई ठूलो समस्या आइपर्दा बच्ने उपाय नहुनु।
उखानलाई वाक्यमा प्रयोग गर्दा = गरिब किसानमाथि सरकारले कर बढायो, "कमिलालाई मुतको पहिरो" भनेझैं।
कम्बल ओढेर घ्यु खाने
शब्दको अर्थ = बाहिर देखिन नदिई चोरीचकारी वा लाभ उठाउनु।
उखानलाई वाक्यमा प्रयोग गर्दा = रामले सबैलाई इमानदार देखाउँछ, तर भित्रभित्रै घुस खान्छ, "कम्बल ओढेर घ्यु खाने" भनेझैं।
कर्कलोलाई बन्चरो
शब्दको अर्थ = पहिल्यै कमजोर रहेको ठाउँमा अझै चोट पर्नु।
उखानलाई वाक्यमा प्रयोग गर्दा = गरिब परिवारको व्यापार डुब्यो, "कर्कलोलाई बन्चरो" भनेझैं।
कसारको कुन गुदी, कुन बोक्रो
शब्दको अर्थ = राम्रो र नराम्रो छुट्याउन नसकिने अवस्था।
उखानलाई वाक्यमा प्रयोग गर्दा = नेताहरू सबै उस्तै लाग्छन्, "कसारको कुन गुदी, कुन बोक्रो" भनेझैं।
कसैलाई के धन्दा, घरज्वाईलाई खानको धन्दा
शब्दको अर्थ = केही व्यक्तिलाई कुनै चिन्ता हुँदैन, तर अरूलाई धेरै नै चिन्ता हुन्छ।
उखानलाई वाक्यमा प्रयोग गर्दा = रमेश कामै नगरी घरमै बस्छ, "कसैलाई के धन्दा, घरज्वाईलाई खानको धन्दा" भनेझैं।
करेलालाई सख्खरको मल दिएर गुलियो हुँदैन
शब्दको अर्थ = जो कोही पनि आफ्नो मौलिक स्वभाव परिवर्तन गर्न सक्दैन।
उखानलाई वाक्यमा प्रयोग गर्दा = रमेशलाई धेरै सम्झाए पनि ऊ सुधारिएन, "करेलालाई सख्खरको मल दिएर गुलियो हुँदैन" भनेझैं।
कहिले सासुको पालो, कहिले बुहारीको पालो
शब्दको अर्थ = समय अनुसार सबैको पालो आउँछ।
उखानलाई वाक्यमा प्रयोग गर्दा = एकदिन तिमी नै टोलछिमेक सम्हाल्नुपर्नेछ, "कहिले सासुको पालो, कहिले बुहारीको पालो" भनेझैं।
कंगालको घरमा चोर पस्नु
शब्दको अर्थ = जसको हातमा केही छैन, उसैलाई झनै दुःख पर्नु।
उखानलाई वाक्यमा प्रयोग गर्दा = गरिब किसानको झुपडीमा आगलागी भयो, "कंगालको घरमा चोर पस्नु" भनेझैं।
कंगालले पाएको र पेट लाग्नेले खाएको
शब्दको अर्थ = जसले पाउँछ, उसले उपयोग गर्न पाउँदैन, तर जसलाई चाहिएको छैन, उसले उपभोग गर्छ।
उखानलाई वाक्यमा प्रयोग गर्दा = गरीब किसानलाई अनुदान त दिइयो, तर ठूला व्यापारीले खाए, "कंगालले पाएको र पेट लाग्नेले खाएको" भनेझैं।
कमारी बनी कमाउनु, रानी बनी उडाउनु
शब्दको अर्थ = परिश्रम गरेर कमाएको धन अनावश्यक रूपमा खर्च गर्नु।
उखानलाई वाक्यमा प्रयोग गर्दा = दिनरात मेहनत गरेर पैसा कमायो, तर सबै पार्टीमा सकायो, "कमारी बनी कमाउनु, रानी बनी उडाउनु" भनेझैं।
कमारो झै काम गर्नु, खसम्झै खानु
शब्दको अर्थ = धेरै मेहनत गर्ने तर उचित सम्मान नपाउने।
उखानलाई वाक्यमा प्रयोग गर्दा = गोपालले अफिसमा धेरै काम गर्छ, तर अरूलाई मात्र बढुवा मिल्छ, "कमारो झै काम गर्नु, खसम्झै खानु" भनेझैं।
खसी भनम् बोसो छैन, बोको भनम् नसो छैन
शब्दको अर्थ = दुवै पक्षबाट नफाइदा हुने स्थिति।
उखानलाई वाक्यमा प्रयोग गर्दा = पुरानो स्कुटर बेच्न खोज्यो, न महँगो बिक्छ, न सस्तो बेच्न मन लाग्छ, "खसी भनम् बोसो छैन, बोको भनम् नसो छैन" भनेझैं।
खसी जोख्नु सय चोटी, मान्छे जोखु एक चोटी
शब्दको अर्थ = निर्णय गर्नुअघि धेरै सोचविचार गर्नुपर्छ, तर मानिसको मूल्यांकन एकपटक राम्रोसँग गर्नुपर्छ।
उखानलाई वाक्यमा प्रयोग गर्दा = व्यापारमा लगानी गर्दा राम्रोसँग सोच्नुपर्छ, "खसी जोख्नु सय चोटी, मान्छे जोखु एक चोटी" भनेझैं।
खसी काटेर तिहुन, छोरी दिएर ज्वाई भएन भने के काम
शब्दको अर्थ = कुनै कुरा गर्दा परिणाम नआए त्यसको अर्थ हुँदैन।
उखानलाई वाक्यमा प्रयोग गर्दा = रामले लाखौं खर्च गरेर व्यापार थाल्यो, तर नाफा भएन, "खसी काटेर तिहुन, छोरी दिएर ज्वाई भएन भने के काम" भनेझैं।
खसीको पुर्पुरोमा खुकुरीको काल
शब्दको अर्थ = कसैको भविष्य निश्चित रूपमा दुःखद् हुनु।
उखानलाई वाक्यमा प्रयोग गर्दा = अपराध गरेर भाग्दै गरेको चोरलाई प्रहरीले समाते, "खसीको पुर्पुरोमा खुकुरीको काल" भनेझैं।
खट्टा पिरो तातो भात, मर्द बिगार्छन् तीनै जात
शब्दको अर्थ = तीनवटा कठिन परिस्थितिहरू एकसाथ आएमा समस्या निम्तिन्छ।
उखानलाई वाक्यमा प्रयोग गर्दा = बाढी, महँगी र बेरोजगारी एकैसाथ बढ्दा जनता मर्कामा परे, "खट्टा पिरो तातो भात, मर्द बिगार्छन् तीनै जात" भनेझैं।
खन्दो मुसो बस्दो सर्प
शब्दको अर्थ = बाहिरबाट निर्दोष देखिने तर भित्रभित्रै खतरा हुने।
उखानलाई वाक्यमा प्रयोग गर्दा = ऊ शान्त स्वभावको देखिन्छ, तर भित्र मनमा रिस राख्छ, "खन्दो मुसो बस्दो सर्प" भनेझैं।
खन्यो पहाड निस्क्यो मुसो
शब्दको अर्थ = धेरै परिश्रम गरे पनि थोरै मात्र नतिजा निस्कनु।
उखानलाई वाक्यमा प्रयोग गर्दा = रमेशले ठूलै व्यापार गर्ने योजना बनायो, तर सामान्य पसल मात्र खोल्यो, "खन्यो पहाड निस्क्यो मुसो" भनेझैं।
खरानीलाई आगाको के डर
शब्दको अर्थ = जसले सबै गुमाइसकेको छ, उसलाई थप क्षतिको डर हुँदैन।
उखानलाई वाक्यमा प्रयोग गर्दा = दिवालिया भइसकेको व्यापारीलाई घाटाको डर थिएन, "खरानीलाई आगाको के डर" भनेझैं।
खरानी घस्तैमा जोगी भइन्न
शब्दको अर्थ = बाहिरी रूप परिवर्तन गरेर मात्र व्यक्तिको गुण बदलिन्न।
उखानलाई वाक्यमा प्रयोग गर्दा = राम्रो लुगा लगाएर मात्र मान्छे राम्रो हुँदैन, "खरानी घस्तैमा जोगी भइन्न" भनेझैं।
खतीको बेलामा मती आउदैन
शब्दको अर्थ = संकटको बेलामा सही निर्णय लिन गाह्रो हुन्छ।
उखानलाई वाक्यमा प्रयोग गर्दा = भूकम्पको समयमा मानिस भाग्न थाले, कसैले के गर्ने भन्ने सोच्न सकेन, "खतीको बेलामा मती आउदैन" भनेझैं।
खाई न पाई, दौरा माथि टाई/छालाको टोपी लाई
शब्दको अर्थ = बिना तयारी ठूला कुरा गर्नु।
उखानलाई वाक्यमा प्रयोग गर्दा = रामले काम नपाउँदा पनि महँगो जीवनशैली अपनायो, "खाई न पाई, दौरा माथि टाई" भनेझैं।
खाउँ कर्कली पेट फर्कली, नखाउँ कर्कली सासु झर्कली
शब्दको अर्थ = कुनै पनि निर्णय लिँदा दुवैतिरबाट नोक्सान हुने अवस्था।
उखानलाई वाक्यमा प्रयोग गर्दा = जागिर छोड्ने कि नराख्ने भन्ने निर्णय गर्न गाह्रो भयो, "खाउँ कर्कली पेट फर्कली, नखाउँ कर्कली सासु झर्कली" भनेझैं।
खान जाने औषधी, नजाने विष
शब्दको अर्थ = कुनै पनि कुरा राम्रोसँग जान्नेले सही तरिकाले प्रयोग गर्छ, नजान्नेले उल्टो असर गर्छ।
उखानलाई वाक्यमा प्रयोग गर्दा = प्रविधि राम्रोसँग जान्नेले उपयोग गर्छ, नजान्नेले बिगार्छ, "खान जाने औषधी, नजाने विष" भनेझैं।
खाने बेलामा घिन नसम्झनु, सुत्ने बेलामा ऋण नसम्झनु
शब्दको अर्थ = खाने समयमा रुचि नघटाउनु, सुत्ने समयमा चिन्ता नगराउनु।
उखानलाई वाक्यमा प्रयोग गर्दा = रमेशले सधैं ऋणको चिन्ता गरेर निद्रा गुमाउँछ, तर "खाने बेलामा घिन नसम्झनु, सुत्ने बेलामा ऋण नसम्झनु" भनेझैं बेकार चिन्ता गर्नु हुँदैन।
खान्न खान्न लोकाचार, खाएपछि माना चार
शब्दको अर्थ = सुरुमा बहाना गर्ने, तर पछि आवश्यकता भन्दा बढी उपभोग गर्ने।
उखानलाई वाक्यमा प्रयोग गर्दा = सुरजले मासु खान्न भनेर भन्थ्यो, तर भोजमा जाँदा धेरै खायो, "खान्न खान्न लोकाचार, खाएपछि माना चार" भनेझैं।
खास्टो माग्दा बर्को गुम्ला
शब्दको अर्थ = सानो फाइदाका लागि ठूलो नोक्सान हुनु।
उखानलाई वाक्यमा प्रयोग गर्दा = उसले तलब बढाउने कुरा गर्यो, तर जागिर नै गुम्यो, "खास्टो माग्दा बर्को गुम्ला" भनेझैं।
खाजा पाउँदा पोल्टो छैन, पोल्टो पाउँदा खाजा छैन
शब्दको अर्थ = आवश्यकता परेको बेला साधन नहुनु, साधन हुँदा आवश्यकता नहुनु।
उखानलाई वाक्यमा प्रयोग गर्दा = बिस्तरै व्यापार चल्न थाल्यो, तर लगानी गर्ने पैसा थिएन, "खाजा पाउँदा पोल्टो छैन, पोल्टो पाउँदा खाजा छैन" भनेझैं।
खान्की थोरै, बान्की धेरै
शब्दको अर्थ = वस्तु वा स्रोत कम भए पनि देखावटी धेरै गर्नु।
उखानलाई वाक्यमा प्रयोग गर्दा = उसँग पैसा कम छ, तर महँगा लुगा लगाउँछ, "खान्की थोरै, बान्की धेरै" भनेझैं।
खानु छ साग, गाउनु छ राग
शब्दको अर्थ = साधारण जीवनशैली अपनाउनु, तर ठूलै सपना देख्नु।
उखानलाई वाक्यमा प्रयोग गर्दा = उसले सामान्य जागिर खाएर पनि करोडपति बन्ने सपना देख्छ, "खानु छ साग, गाउनु छ राग" भनेझैं।
खुइलिएको कपाललाई मखमलको टोपी
शब्दको अर्थ = बेकारको सुन्दरता वा बाहिरी देखावट।
उखानलाई वाक्यमा प्रयोग गर्दा = पुरानो घरलाई रंग्याएर मात्र राम्रो देखिँदैन, "खुइलिएको कपाललाई मखमलको टोपी" भनेझैं।
खुस्किन लागेको हाकिमलाई पिउनले पनि लखेट्छ
शब्दको अर्थ = जब शक्ति गुम्न थाल्छ, तल्लो तहका व्यक्तिहरू पनि दुव्र्यवहार गर्न थाल्छन्।
उखानलाई वाक्यमा प्रयोग गर्दा = कम्पनी बन्द हुने अवस्थामा पुगेपछि साना कर्मचारीले पनि मालिकलाई गाली गर्न थाले, "खुस्किन लागेको हाकिमलाई पिउनले पनि लखेट्छ" भनेझैं।
खुट्टा लागेको छोरो र पखेटा लागेको चरो खान नपाई मर्दैन
शब्दको अर्थ = जसले मेहनत गर्न सक्छ, उसले भोकै मर्नु पर्दैन।
उखानलाई वाक्यमा प्रयोग गर्दा = काम गर्ने मान्छे भोकै बस्दैन, "खुट्टा लागेको छोरो र पखेटा लागेको चरो खान नपाई मर्दैन" भनेझैं।
खुसको वेपार पो हुन्छ, करको वेपारले हुन्छ
शब्दको अर्थ = खुशीले गरिने व्यापार सफल हुन्छ, तर जबरजस्ती गरिने व्यापारले फाइदा गर्दैन।
उखानलाई वाक्यमा प्रयोग गर्दा = व्यापारमा सफल हुन खुशीसाथ काम गर्नुपर्छ, "खुसको वेपार पो हुन्छ, करको वेपारले हुन्छ" भनेझैं।
खुकुरीले बिर्सन्छ, अचनाले सम्झन्छ
अर्थ: चोट दिनेले बिर्सन्छ, तर चोट खानेले सम्झन्छ।
वाक्यमा प्रयोग: रामले विमललाई अपमान गर्यो, तर रामलाई त्यसको याद छैन, "खुकुरीले बिर्सन्छ, अचनाले सम्झन्छ" भनेझैं।
खुर्सानी मिच्ने, नबोली जित्ने
अर्थ: कम बोल्ने मान्छेले बढी जित्छ।
वाक्यमा प्रयोग: बहसमा शान्त रहनेले नै जित्यो, "खुर्सानी मिच्ने, नबोली जित्ने" भनेझैं।
खुर्सानी विना भतेर अड्कदैन
अर्थ: केही कुरा आवश्यक हुन्छ।
वाक्यमा प्रयोग: व्यापार चलाउन प्रचार चाहिन्छ, "खुर्सानी विना भतेर अड्कदैन" भनेझैं।
खुस परे दान, रिस परे रिन
अर्थ: खुशी हुँदा उदार, रिसाउँदा कठोर।
वाक्यमा प्रयोग: रमेश खुशी हुँदा साथीलाई धेरै सहयोग गर्छ, तर रिसाउँदा झगडा गर्छ, "खुस परे दान, रिस परे रिन" भनेझैं।
खुट्कीलै नउक्ली तला चढिदैन
अर्थ: चरणबद्ध परिश्रम बिना उन्नति हुँदैन।
वाक्यमा प्रयोग: सानो मेहनत नगरी ठूला उपलब्धि सम्भव छैन, "खुट्कीलै नउक्ली तला चढिदैन" भनेझैं।
खेत खाने गधा, दण्ड पाउने धोबी
अर्थ: गल्ती अरूको, सजाय निर्दोषलाई।
वाक्यमा प्रयोग: कम्पनीको घाटा मालिकको निर्णयले भयो, तर सजाय कर्मचारीलाई दिइयो, "खेत खाने गधा, दण्ड पाउने धोबी" भनेझैं।
खेताला पल्काउनु, पाहुना तर्साउनु
अर्थ: कामदारलाई बढावा दिनु, पाहुनालाई अपमान गर्नु।
वाक्यमा प्रयोग: मालिकले कामदारलाई बढी मान्छ, पाहुनालाई वास्ता गर्दैन, "खेताला पल्काउनु, पाहुना तर्साउनु" भनेझैं।
खेती आफ्नो राम्रो, श्रीमती अर्काको
अर्थ: आफ्नै भन्दा अरूको राम्रो देखिन्छ।
वाक्यमा प्रयोग: रमेशलाई सधैं अरूको जिन्दगी राम्रो लाग्छ, "खेती आफ्नो राम्रो, श्रीमती अर्काको" भनेझैं।
खेताला लाए छैन काम, छोराछोरी पठाए आधा काम, आफु गए पुरा काम
अर्थ: अरूलाई दिए अधुरो, आफैं गरे पुरा।
वाक्यमा प्रयोग: अरूलाई जिम्मा लगाए राम्रो हुँदैन, "खेताला लाए छैन काम, छोराछोरी पठाए आधा काम, आफु गए पुरा काम" भनेझैं।
खेती न पाती, नौ मुरी तोरी
अर्थ: श्रम नगरी फल प्राप्त हुँदैन।
वाक्यमा प्रयोग: रमेशले कुनै मेहनत गरेन तर ठूलो सफलता खोज्दै छ, "खेती न पाती, नौ मुरी तोरी" भनेझैं।
खेल्ने भन्दा हेर्ने धेरै विग्रन्छ
अर्थ: काम गर्नेभन्दा गफ गर्नेले धेरै समस्या ल्याउँछन्।
वाक्यमा प्रयोग: योजनामा भन्दा आलोचना गर्ने धेरै भए, "खेल्ने भन्दा हेर्ने धेरै विग्रन्छ" भनेझैं।
Comments
Post a Comment